Η τερηδόνα και η περιοδοντική νόσος αποτελούν τις συνηθέστερες παθήσεις της στοματικής κοιλότητας και σε αυτές οφείλεται το μεγαλύτερο ποσοστό απώλειας των δοντιών. Οι παθήσεις αυτές δεν είναι μεταδοτικές.

Οι δύο αυτές παθήσεις προκαλούνται από την οδοντική μικροβιακή πλάκα. Η οδοντική πλάκα αποτελεί ένα μαλακό κολλώδες υμένιο που περιέχει μεγάλο αριθμό μικροβίων. Αρχίζει να σχηματίζεται αμέσως μετά το βούρτσισμα των δοντιών και μέσα σε 48 ώρες είναι αρκετά ώριμη ώστε να αρχίσει την καταστρεπτική της δράση. Αν δεν απομακρυνθεί έγκαιρα από τις οδοντικές επιφάνειες με σωστό βούρτσισμα, αντιδρά με συστατικά των τροφών (κυρίως σάκχαρα) δημιουργώντας οξέα τα οποία προσβάλλουν τις οδοντικές ουσίες προκαλώντας τερηδόνα. Η αντίδραση των ιστών που περιβάλλουν το δόντι (ούλα, οστό- περιοδοντικοί ιστοί) στην παρουσία της οδοντικής πλάκας και των βλαβερών τοξικών ουσιών της, οδηγεί στην ανάπτυξη περιοδοντικής νόσου (ουλίτιδα ή περιοδοντίτιδα).

Όταν η πλάκα παραμείνει στην επιφάνεια του δοντιού, προσλαμβάνει άλατα από το σάλιο γεγονός που οδηγεί στο σχηματισμό της γνωστής «πέτρας» (τρυγία). Η τρυγία συντελεί στην εξέλιξη της περιοδοντικής νόσου καθώς η παρουσία της αποκλείει την ικανοποιητική απομάκρυνση της μικροβιακής πλάκας με τα κοινά μέσα στοματικής υγιεινής.

Οι παθήσεις του στόματος αποτελούν μια σημαντική αιτία δυσοσμίας.

Η ευαισθησία των δοντιών αποτελεί μια ενοχλητική κατάσταση που ταλαιπωρεί αρκετό κόσμο.

Στη στοματική κοιλότητα εμφανίζονται και άλλες παθήσεις που δυνατό να μην αφορούν τα δόντια. Τέτοια είναι η μυκητίαση και διάφορες άλλες τοπικές λοιμώξεις. Επίσης στη στοματική κοιλότητα μπορεί να εμφανιστούν εκδηλώσεις άλλων παθήσεων του οργανισμού (π.χ. αναιμία, λευχαιμία) ή καρκίνος. Οι τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο συμβάλλουν στην έγκαιρη διάγνωση τέτοιων καταστάσεων που μπορεί να ταλαιπωρούν των άνθρωπο ή ακόμα να γίνουν απειλητικές για τη ζωή του. Όσο πιο γρήγορα γίνει η διάγνωση σοβαρών παθήσεων όπως π.χ. ο καρκίνος του στόματος τόσο καλύτερη είναι και η πρόγνωση της θεραπείας.