Στον άνθρωπο εμφανίζονται δύο σειρές δοντιών σε διάφορες χρονικές περιόδους. Πρώτα εμφανίζονται τα νεογιλά δόντια που ανατέλλουν από τον 6ο μήνα μέχρι το 3ο έτος της ηλικίας. Η φροντίδα των νεογιλών δοντιών είναι πολύ σημαντική και λανθασμένα υποτιμάται από τους γονείς οι οποίοι πολλές φορές έχουν την εντύπωση ότι "αφού θα αντικατασταθούν δεν χρειάζονται φροντίδα". Τα υγιή νεογιλά δόντια εξασφαλίζουν κανονική μάσηση των τροφών και βοηθούν στη σωστή προφορά των λέξεων. Επιπρόσθετα συμμετέχουν στη φυσιολογική ανάπτυξη του στόματος και του προσώπου και στην ομαλή ανάπτυξη και ανατολή των μονίμων δοντιών.
Παιδικά (νεογιλά) δόντια και ανάπτυξη των μονίμων δοντιών
Τα μόνιμα δόντια ανατέλλουν από το 6ο σχεδόν έτος της ηλικίας μέχρι και το 13ο έτος. Εξαίρεση αποτελούν οι τρίτοι γομφίοι (σωφρονιστήρες) που ανατέλλουν μετά από το 17ο έτος της ηλικίας. Οι 3οι γομφίοι δυνατόν να εμφανιστούν στη στοματική κοιλότητα σε μεγαλύτερη ηλικία ή να μην ανατείλουν ποτέ. Ο νεογιλός φραγμός αποτελείται από 10 δόντια ενώ ο μόνιμος φραγμός από 32 δόντια. Για μια περίοδο 6 περίπου ετών (από 6 εώς 12-13 ετών) συνυπάρχουν νεογιλά και μόνιμα δόντια στη στοματική κοιλότητα. Ανάλογα με το σχήμα και τη λειτουργία τους τα δόντια διακρίνονται σε τομείς (κοπτήρες), κυνόδοντες, προγόμφιους και γομφίους.
Νεογιλά και μόνιμα δόντια
Χαρακτηριστικά των δοντιών:
Κάθε δόντι αποτελείται από τη μύλη τη ρίζα και την κοιλότητα (πολφική κοιλότητα). Υπάρχουν δόντια με μια ρίζα (πρόσθια δόντια) και δόντια με 2 ή 3 ρίζες (οπίσθια δόντια).
Η μύλη είναι το τμήμα του δοντιού που φαίνεται μέσα στο στόμα. Η ρίζα (ή ρίζες) είναι το τμήμα του δοντιού που βρίσκεται μέσα στο οστό. Η πολφική κοιλότητα βρίσκεται στο εσωτερικό του δοντιού και περιέχει τον πολφό. Μέσα στον πολφό βρίσκονται τα αγγεία και νεύρα του δοντιού. Ο πολφός περιβάλλεται από οδοντίνη ουσία. Η οδοντίνη στη μύλη του δοντιού περιβάλλεται από αδαμαντίνη ουσία (σμάλτο). Η αδαμαντίνη είναι η σκληρότερη ουσία του ανθρωπίνου σώματος. Στην ρίζα, η οδοντίνη περιβάλλεται από οστεΐνη ουσία μέσω της οποίας το δόντι συνδέεται με το κόκαλο.
Η πρόληψη αποτελεί απαραίτητο συστατικό για ένα ωραίο και ελκυστικό χαμόγελο και τη γενικότερη αισθητική του προσώπου. Η ανάγκη για υγιή δόντια σχετίζεται άμεσα με την προσπάθειά μας για μια ποιοτική ζωή.